Zodra je van de gebaande paden afgaat, heb je vering en demping nodig. Hoe extremer het terrein, hoe meer er van deze aspecten gevraagd wordt. Echter, waar ligt de grens? Heb je profijt van 100 mm vering als de gemiddelde obstakels op de route amper groter zijn dan 2 cm? In hoeverre fungeren je banden, je frame en je lichaam als absobeerder voor dit soort schokken? Menig wedstrijdrijder zie je tegenwoordig in Nederland steeds vaker compleet star rijden. Ook internationaal is de verwachte opkomst van fully's achtergebleven aangezien gevoelsmatig de voordelen niet op zouden wegen tegen de nadelen.
Dirty Pages licht een klein deel van deze probleemstelling eruit en onderwerpt een Axima Carbotech voorvork aan een test. De vraag die we willen beantwoorden: is deze vork voor Nederlandse begrippen een goed alternatief ten opzichte van verende vorken?
Comfort en controle
Comfort en controle zijn twee verschillende eigenschappen. Stel je monteert brede banden die je op 1 bar oppompt. Het comfort hiervan is groot, immers de banden vormen zich heel gemakkelijk naar de ondergrond. Bij het insturen van de eerste de beste bocht rollen je banden als gevolg van diezelfde lage spanning over je velgen en is je bochtgevoel en dus de controle compleet weg. Vertaald naar vorken houdt dit in dat een geveerde vork vaak heel goed de grotere klappen op kan vangen (controle), maar door de stijve constructie (je wilt immers ook dat de vork niet tordeert in een bocht) zullen de kleine vibraties (kinderkopniveau) veel minder goed opgevangen worden (comfort). Een starre vork kan echter zo geconstrueerd worden dat deze wel meegeeft op deze kleine oneffenheden. Voeg daar de absorberende eigenschappen van carbon aan toe en je hebt een hele comfortabele vork, die weliswaar niet inveert. Een starre vork kan daardoor comfortabeler zijn dan een geveerde!
Axima Carbotech
De geteste Axima Carbotech vork bestaat uit een aluminium stuurbuis en kroon waarin 34 millimeter dikke carbon onderpoten verlijmd zijn. De vork is verkrijgbaar in disc-only en in disc/canti versie. Met de stuurbuis ingekort op 20 cm komt het gewicht van de vork net onder de 780 gram. De inbouwhoogte van 425 millimeter en een sprong van 48 millimeter maakt deze vork geschikt voor gebruik in een frame waar een gemiddelde cross country vork met 80 millimeter veerweg in voorzien is. Er is inmiddels ook een versie verkrijgbaar met inbouwhoogte 440 mm voor geometrieen gecorrigeerd op 100 mm veerweg.
Het aanbod van starre vorken is klein. We zien dan ook een groot gat tussen de low-budget, veelal zware stalen versies, en de high-end modellen zoals de carbon versie van Pace en deze Carbotech vork. Dat er weldegelijk een groot verschil kan zitten tussen starre vorken onderling, werd ons direct in de eerste meters van de testrit overduidelijk. Het eerste onverharde pad bezaaid met boomwortels en in een later deel bedekt met grote stukken puin maakt direct duidelijk dat de ingenieurs van deze vork een helder doel voor ogen hadden; comfort! We stoppen even om te controleren of de banden niet lek zijn. Van ‘veren’ kunnen we in het geval van een starre vork niet echt spreken, maar de dempende eigenschappen van deze vork kunnen het best gekarakteriseerd worden als het rijden met een lagere bandenspanning. Dit echter wel met dát verschil dat de nadelen van een echt lage bandenspanning dus niet aanwezig zijn.
De robuust uitziende Carbotech vork maakt optimaal gebruik van de dempende eigenschappen van carbon, zonder in te leveren op torsie stijfheid. De vork stuurt hierdoor messcherp de bochten door en alleen bij krachtig remmen zie je de vork achterwaarts 'inveren'. Dit is feitelijk hetzelfde ‘mechanisme’ waardoor de vork dat comfortabele gevoel heeft. Zelfs na het afwisselend rijden met een geveerde vork en de Carbotech vork gedurende meerdere ritten, blijven we verbaasd over het vrijwel ‘onzichtbare’ veren van de vork. De scherpte van zelfs vrij grote oneffenheden wordt voor een deel weggenomen, waardoor je toch rustig op je fiets kunt blijven zitten.
Een starre vork die toch ‘veert’, lichter is dan een geveerde vork, strak stuurt en betaalbaar is. Waarom dan nog geld uitgeven voor een geveerde vork? Ons is gebleken dat een overgroot deel van de parcoursen in Nederland goed tot vrij goed berijdbaar zijn met deze vork, zelfs gedurende langere ritten van meerdere uren. Het is echter niet allemáál rozengeur en wodka lime; er is uiteraard ook keerzijde in dit verhaal.
Zodra je ongeveerd gaat rijden merk je dat je ‘bewuster’ je lijnen moet kiezen. Een verkeerde lijn en wordt direct afgestraft. Het ontbreken van vering betekend namelijk ook het ontbreken van een buffer om eventuele stuurfoutjes op te vangen. De Carbotech vork beschikt over een redelijke hoeveelheid comfort, maar je zult merken dat je op de wat intensievere ritten zelf met heel je lichaam meer moet ‘werken’. Op middelgrote oneffenheden heb je in de gaten dat je niet met een verende vork onderweg bent. Dit soort klappen wordt normaal gesproken typisch door verende exemplaren opgevangen. Bij een starre vork leidt dit tot eerdere vermoeiing en concentratieverlies. Daardoor mis je een deel van je scherpte voor het kiezen van juiste lijnen en dit kan zeker op de langere ritten in je nadeel werken.
Alleen voor wedstrijdrijders?
De directheid van een starre vork nodigt uit om speelser te gaan rijden. Het kiezen van ‘andere’ lijnen en het bewuster bezig zijn van het werken mét de fiets kan daarbij gezien worden als een uitdaging. Eveneens lijk je gevoelsmatig op een groot aantal parcoursen sneller te rijden. Of dat dit ook werkelijk zo is, is eigenlijk van ondergeschikt belang. Het gevoel sneller te zijn, geeft velen al een enorme kick. Het rijden met een starre vork is daarom ook niet echt te betitelen als ‘een stap terug’, maar misschien als een stap opzij, een manier om op een andere wijze plezier te beleven op de fiets.
Blij verrast
De Axima Carbotech biedt veel vork en weinig high-end veertechniek, voor een scherpe prijs. Het rijgedrag van deze ongeveerde vork is zeker in vergelijking met de beperkte concurrentie van vooral stalen starre vorken als zéér comfortabel te karakteriseren. Het geboden comfort kent uiteraard zijn grenzen en een echte vervanging van een verende vork, zal een dergelijke starre carbonnen vork natuurlijk nooit zijn. Waar de grens precies ligt, is voor een deel ook persoonlijk, maar met deze Carbotech vork ligt die grens verder weg dan je aanvankelijk zou vermoeden.
Onder andere het lage gewicht en directheid waarmee de vork je fiets transformeert, zal menig wedstrijdrijder, die zijn anderhalf tot twee uur durende ritjes merendeels in Nederland rijdt, zeker aanspreken. Toch denken we dat de dempende eigenschappen, de prijs en met name ook het ontbreken van onderhoudsgevoelige technieken zeker ook aantrekkelijk is voor de niet-wedstrijdrijder.
De Axima Carbotech is verkrijgbaar bij een groot aantal speciaalzaken en kost 239,00 Euro. Kijk voor verkooppunten op www.ebstrading.nl
Met dank aan: EBS Trading
Tekst: Jeroen van den Brand en Coen de Jongh
Foto's: Coen de Jongh
